15 december 2019 huisarts Joost Zaat in de Volkskrant
‘Ik dacht dat een school kwetsbare kinderen beter kon maken, en dat er misschien ook begrip was voor kwetsbare leerkrachten.’ Het hoge woord is eruit. Hij zit al een paar minuten tegenover me, hartstikke ongerust wegens zijn pijn op de borst. Hij is begin zestig, heeft weinig sociale contacten en contact met zijn familie is er niet. Al snel begrijp ik dat de pijn niet in zijn echte hart zit maar in zijn gebroken leerkrachtenhart.
‘Ik heb al nachten niet geslapen. Morgen heb ik 9 lesuren en daarna 10-minuten gesprekken tot half tien. Ik kan mijn kinderen niet in de steek laten.’ Er liggen tien natte verfrommelde tissues op mijn bureau. ‘Dat wordt niks, morgen’, zeg ik, ‘je bent ziek en zo kun je niet werken.’ Ik hoop dat hij de komende weken een arbo-arts met begrip treft.
Hij is de derde oudere opgebrande werknemer op mijn spreekuur deze week. Op papier waren er voor hen mogelijkheden om jonge werknemers te begeleiden, in de praktijk kwam daar niets van terecht en ging de ‘productiedruk’ omhoog.
De leerkracht kreeg een extra ingewikkelde klas, de controleur in het openbaar vervoer moest per tijdseenheid meer mensen controleren en de planner in de thuiszorg kreeg op haar kop omdat ze het ene personeelsgat niet meer met het andere kon stoppen. Geen bewijs dat het systematisch afdanken van de ‘o zo bevoordeelde babyboomgeneratie’ opeens toeneemt, maar opvallend is dat ze alle drie vertellen dat hun bedrijf geen enkel beleid voor oudere werknemers heeft. Ze hadden wat ‘ouwelullendagen’ maar dat was het dan.
Werkstress is het nieuwe normaal volgens TNO: 44 procent van de werknemers heeft geen grip op het werk, 45 procent vindt dat maatregelen tegen werkstress nodig zijn en 1,3 miljoen werknemers hebben last van burnout-klachten. Het aantal mensen met een uitkering uit de Wet Inkomen en Arbeid (WIA) neemt de afgelopen jaren toe. Bijna 328 duizend mensen zijn aangewezen op een WIA-uitkering. In 2015 stroomden er bijna 36 duizend mensen de WIA in (6.000 ouderen) en in 2018 ruim 43 duizend (bijna 11.000 ouderen). Het aantal oudere werknemers is toegenomen en de mogelijkheden om vroeg met pensioen te gaan zijn goeddeels verdwenen.
Logisch dus dat er meer arbeidsongeschikte ouderen komen, al is het ook niet zo dat ouderen bij bossen uitvallen: het risico op uitval tussen de 60-65 jaar is ongeveer 1,5 procent per jaar. Dat is hoger dan vroeger, maar dat komt doordat toen ongezondere ouderen vervroegd met pensioen konden. In het onderwijs stroomden 1.592 mensen in 2017 de WIA in, 287 meer dan in 2014. Specifieke cijfers over het onderwijs kon ik niet vinden, maar over het algemeen veroorzaken psychische problemen is ruim een derde van de uitval.
De 500 veelal oudere leerkrachten met een blijvend lege accu gaan niet naar het Malieveld, maar het is 500 keer tragedie en betekent 500 keer teleurgesteld en gebroken het pensioen in na vaak lange arbeidsverbanden. Lucky boomers.
Comments