Gaat er iets veranderen als we ziekteverzuim niet meer in procenten maar in euro’s gaan uitdrukken?
Door: Jos Achterberg en Jurjen van Aken
Het jaar loopt op zijn eind. De balans kan worden opgemaakt en de doelen voor 2020 geformuleerd. Zo ook voor ziekteverzuim.
Ziekte of arbeidsverzuim wordt vaak in procenten uitgedrukt. Hierdoor lijkt het dat het geen aandacht behoeft. Want wat zegt 5,5%? 94,5 verzuimd dus niet. Maar wanneer je achter de 5,5 kijkt naar het aantal dagen, uren en dit vermenigvuldigt met het gemiddelde uurloon dan komen daar cijfers tevoorschijn die aangeven hoezeer aandacht en vooral actie gewenst is.
Uit onderzoek van TNO over de jaren 2014-2017 blijkt dat het ziekteverzuim per werknemer gemiddeld op een à twee keer ziek per jaar ligt. De gemiddelde verzuimduur van zieke werknemers is zo’n 16 dagen per jaar. Gemiddeld zijn medewerkers in Nederland zo’n 7 dagen ziek. Dus heb je 10 medewerkers in dienst, dan kun je rekening houden met 10 x 7 is 70 verzuimdagen.
Bijna de helft van jouw werknemers (circa 44%) is weleens ziek. Als je dat over heel Nederland telt, dan zijn dat 3,3 miljoen werknemers die één of twee keer per jaar ziek is. Enorme getallen dus.
Kosten van ziekteverzuim
Iedere dag dat een werknemer ziek is, kost de werkgever gemiddeld een bedrag tussen de 250 en 400 euro. Die kosten bestaan dan uit het doorbetalen van het loon, eventuele vervangingskosten, productieverliezen, verzuimbegeleiding, re-integratiekosten, juridische en administratieve kosten. Met 10 medewerkers kost dat jou als werkgever dus 10 keer 7 dagen à 250 – 400 euro is 17.500 – 28.000 euro. En dat ieder jaar weer.
Hoe mooi zou het zijn als je dit soort bedragen ieder jaar aan jouw winst kunt toevoegen?
Hoewel er verschillen tussen branches en medewerkers zijn qua salaris kost iedere medewerker jaarlijks een bedrag tussen de 1.500 en 2.500 euro. Bij meer dan 7 miljoen werkenden is dat een astronomisch bedrag van 10-18 miljard euro. Die kosten worden betaald door de werkgevers. Maar de maatschappij betaalt ook een rekening: die van medische behandelingen en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen.
Natuurlijk gaat het bij verzuim niet alleen over geld. De zieke medewerker is ook ‘slachtoffer’. Hij verliest tijd en kwaliteit van zijn leven, heeft kosten (eigen bijdragen) voor medische behandelingen en als het verzuim langer duurt, minder inkomen.
Oorzaak van verzuim
Uit het TNO-onderzoek blijkt verder dat 26% van het verzuim werk-gerelateerd is. En dat men bij werk-gerelateerd verzuim veel langer afwezig is dan bij niet-werk-gerelateerd verzuim – 26 tegenover 12 dagen. Daardoor bedraagt het aandeel werk-gerelateerd verzuim in het totale verzuim 43%. Hier kunnen wij als werkgever wat aan doen.
1. Stress
1 op de 7 werknemers heeft last van burn-out klachten veroorzaakt door werkstress. Werkstress is 36% van al het werk-gerelateerd verzuim. Werkstress-gerelateerd verzuim heeft een nog hoger gemiddelde duur van 30 dagen en de kosten per werknemer zijn 7.800 euro. De totale rekening voor alle werkgevers bedraagt ruim 7,5 miljoen verloren gegane werkdagen en meer dan 1,8 miljard euro.
Opvallend is dat steeds meer jonge werknemers in de leeftijdscategorie van 25-35 jaar werkstress-gerelateerde klachten hebben. Meer dan 240.000 jonge werknemers in die leeftijdscategorie hebben burn-out klachten.
Gelukkig zien steeds meer werkgevers dat dit een serieus probleem is waar ook wat aan te doen is.
Oorzaken van stress
Stress kent een aantal oorzaken:
onzekerheid over de eigen toekomst,
hoge werkdruk,
weinig/geen zeggenschap over het eigen werk,
last van ongewenst gedrag binnen of buiten jouw organisatie, denk aan seksuele intimidatie of pesten, enverstoorde onderlinge verhoudingen.
De oplossingen
Tip 1. Vroeg signalering. Hoe sneller je handelt, hoe beter het voor iedereen is. In heel veel gevallen is er wat aan te doen.
En dan afhankelijk van de oorzaak en de gewenste aanpak:
Tip 2: Schakel een mediator in als de verhoudingen tussen leidinggevende en ondergeschikte of tussen afdelingen verstoord zijn. Een mediator helpt de communicatie weer op gang te krijgen, gaat met alle partijen aan tafel en probeert samen met partijen tot een voor iedereen aanvaardbare oplossing te komen.
Het op zijn beloop laten van dit soort problemen heeft haast altijd een hoog ziekteverzuim en -kosten tot gevolg. 1,7 miljoen verzuimdagen zijn het gevolg van slechte verhoudingen tussen medewerker en manager. Kosten alle werkgevers tezamen: tussen de 450 miljoen en 680 miljoen euro.
Tip 3: Schakel een loopbaancoach in als je merkt dat een medewerker de werkdruk niet aan kan of niet lekker in z’n vel zit. Of het werk ontgroeit de medewerker of de medewerker ontgroeit het werk. Een loopbaancoach inventariseert de sterke en zwakke kanten, de werkhouding, de drijfveren, verlangens en vaardigheden en de motivatoren van de medewerker en komt zo tot een aanpak die het beste uit de werknemer naar boven brengt.
Tip 4: Zorg voor voldoende opleidings- en ontplooiingsmogelijkheden. Stress wordt ook veroorzaakt door het gevoel je werk niet meer aan te kunnen. Of het gevoel dat je overgekwalificeerd ben en niet op waarde wordt ingeschat.
Tip 5: Benoem intern of extern een vertrouwensman of -vrouw waar medewerkers terecht kunnen. En zorg er ook voor dat die vertrouwensman de mogelijkheden krijgt om zonder aanziens des persoons, zonder repercussies voor het slachtoffer of voor hemzelf maatregelen kan voorstellen. De gang naar een vertrouwensman of -vrouw is op zich al een grote stap die men moet nemen en als het zonder resultaat blijft dan is de rol van de vertrouwensman snel uitgespeeld.
Tip 6: Inventariseer hoe mensen werken. Zorg voor meer afwisseling, laat ze ieder uur even pauze nemen, dwing ze daar eventueel toe. Die gemiste productie halen ze gewoonlijk snel weer in. En uiteindelijk wint iedereen hiermee.
Bij veel medewerkers (ca. 10%) is de werkdruk zo hoog dat zij (heel) vaak activiteiten in het gezin of familie moeten missen. Die onbalans in werk-privé gaat vaak jaren goed, maar zal een keer z’n tol eisen.
Tip 7: Wees dus als werkgever alert op de ‘harde werkers’. Zorg ervoor dat ze de waardering krijgen die ze verdienen, houd in de gaten dat ze goed voor hun privéleven zorgen en doe zo nu en dan wat extra’s voor ze.
Beperken van de kosten van ziekteverzuim
Is jouw medewerker toch ziek, dan zijn er omstandigheden waarbij je kunt de kosten van het werkelijke verzuim iets kunt verlagen:
In sommige situaties mag de werkgever een loonstop of loonopschorting toepassen. Dat geldt als de werknemer bijvoorbeeld zijn arbeidsongeschiktheid opzettelijk heeft veroorzaakt.Het is soms mogelijk om het dienstverband met de zieke werknemer te beëindigen. Check goed hoe je dat aanpakt.Als de werkgever volgens het UWV onvoldoende heeft gedaan aan de re-integratie van zijn zieke werknemer, dan kan het UWV jou verplichten om de werknemer nog 52 weken door te betalen. Na 2 jaar van loondoorbetaling moet je de zieke medewerker dan nog een jaar het loon doorbetalen. In sommige gevallen kun je het UWV vragen dat extra jaar te bekorten.Is een medewerker meer dan 3 weken ziek en is het duidelijk dat hij in de toekomst niet meer aan het werk kan? Vraag dan een vervroegde IVA-uitkering aan. Dit heeft ook voor de werknemer positieve gevolgen. De werknemer hoeft dan namelijk niet meer te voldoen aan alle verplichtingen van de Wet Poortwachter. De werkgever blijft het loon gewoon uitbetalen maar kan dat verrekenen met de IVA-uitkering.Gebruik de instrumenten die de overheid je ter beschikking stelt. Als een werknemer bijvoorbeeld weigert om andere maar passende werkzaamheden uit te voeren, dan kan de werkgever de loonbetaling stopzetten. In deze gevallen móet de werkgever de loonbetaling eigenlijk stopzetten. Als de werknemer namelijk de passende werkzaamheden weigert, en de werkgever is het loon gewoon blijven betalen, vat het UWV dit op dat je niet voldoet aan de re-integratie inspanningen. Als werkgever krijg je dan een sanctie en moet je alsnog het loon een jaar extra doorbetalen.
Tot slot
Tip 9: Kijk waar de Arbodienst goed in is, waar hun kracht lig en waar zij minder presteren
De kracht van Arbodiensten ligt veelal op kortverzuim. Hier zien we dat zij met kordaat optreden en hun vakkennis medewerkers weer snel op de rit hebben.
Wanneer we kijken naar lang verzuim dan zien we dat dit een groeiende kostenpost is voor bedrijven. Hier krijgt men niet de vinger achter. Er wordt doorverwezen naar een Arboarts of huisarts. Deze schrijft traditionele middelen zoals medicijnen, rust en gedragstrainingen (CGT en ACT door de psycholoog) voor.
Beproefde middelen die echter veel tijd nodig hebben. Want leer maar een gewoonte af en een nieuwe aan. Vaak zie je overeenkomsten met degene die gezonder wil leven (bewustzijn) en lid wordt van een sportschool (gedrag). Na enkele maanden hapert het bezoek en behoort menigeen tot de sponsor van de sportschool.
Langdurige trajecten en terugval zorgen voor hoge kosten op verzuim, Interessant is dat voor paniek, angst, stress en burn-out gerelateerde klachten een nieuwe behandeling op de markt is.
Een behandeling die snel terrein aan het winnen is. Meer weten? Neem contact op met mij. Ik praat je graag bij.
Heb je verzuim goed op de rit, dan verbeter je ook jouw reputatie als aantrekkelijke werkgever en dat is in deze krappe arbeidsmarkt mooi meegenomen.
Succes!
Comments